ความเป็นมา : สวนพฤกษศาสตร์ระยอง
องค์การสวนพฤกษศาสตร์ ได้เล็งเห็นคุณค่าความสำคัญ+ของการอนุรักษ์ทรัพยากรพืชในแต่ละภูมิภาคของประเทศที่มีความแตกต่างกัน จึงมีนโยบายที่จะจัดตั้งศูนย์รวมพรรณไม้ประจำแต่ละภูมิภาค อย่างน้อยภาคละ 1 แห่ง
สำหรับภาคตะวันออก จังหวัดระยองได้ประสานความร่วมมือกับองค์การฯ และหน่วยงานท้องถิ่น ได้ร่วมทำการสำรวจพื้นที่บึงสำนักใหญ่(หนองจำรุง)  ตำบลชากพง  อำเภอแกลง  จังหวัดระยอง ซึ่งมีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 3,800 ไร่  ในการนี้ ทางจังหวัดระยอง และประชาชนในท้องถิ่น เห็นชอบให้องค์การฯ ดูแลรับผิดชอบพื้นที่ในเบื้องต้น ประมาณ 1,193 ไร่ เมื่อปี พ.ศ. 2545          เพื่อพัฒนาจัดตั้งศูนย์รวมพรรณไม้ภาคตะวันออก ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติ และให้บริการเผยแพร่ความรู้แก่ประชาชนในท้องถิ่นและผู้มาเยี่ยมชม เพื่อสร้างความเข้าใจในแนวทางการอนุรักษ์ทรัพยากรพื้นที่ชุ่มน้ำและพรรณไม้ท้องถิ่นร่วมกันให้มากขึ้น  ทั้งนี้เพื่อให้ทรัพยากรพรรณพืชของประเทศ ได้รับการดูแล และสามารถใช้ประโยชน์ร่วมกันได้อย่างยั่งยืน ซึ่งต่อมาผู้นำท้องถิ่นและประชาชน ได้เห็นพร้องกันที่จะอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำขนาดใหญ่แห่งนี้ ให้เป็นมรดกทางธรรมชาติที่สำคัญของประชาชนในท้องถิ่นจังหวัดระยอง จึงได้เสนอยกระดับความสำคัญของพื้นที่ชุ่มน้ำแห่งนี้ ให้มีความสำคัญในระดับชาติ ตามประกาศคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 ซึ่งมีข้อกำหนดแนวทางการอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระดับชาติที่ชัดเจน
       ในปี พ.ศ. 2553 คณะกรรมการองค์การฯ ได้มีมติเปลี่ยนชื่อศูนย์รวมพรรณไม้ภาคตะวันออก  จังหวัดระยอง... เปลี่ยนชื่อมาเป็น  สวนพฤกษศาสตร์ระยอง  จนถึงปัจจุบัน ทั้งนี้ เพื่อรองรับการขยายตัวและเพิ่มศักยภาพในการพัฒนาพื้นที่ให้เป็นสวนพฤกษศาสตร์ที่ได้มาตรฐานในระดับสากล เนื่องจากสวนพฤกษศาสตร์นั้นนานาอารยะประเทศให้ความสำคัญ และเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย ในด้านการเป็นแหล่งเรียนรู้และอนุรักษ์ทรัพยากรพืช และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของแต่ละประเทศ เช่น สวนฯคิว ประเทศอังกฤษ สวนฯโบกอร์ ประเทศอินโดนีเซีย สวนฯสิงห์คโปร์ เป็นต้น