สวนพฤกษศาสตร์พระแม่ย่า สุโขทัย สวนประเทศไทยเริ่มจัดตั้งองค์การสวนพฤกษศาสตร์ มานานกว่า 17 ปี ในปี พ.ศ. 2537 องค์การสวนพฤกษศาสตร์ ได้รับพระราชทานพระราชานุญาตจาก สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถให้ใช้ชื่อสวนพฤกษศาสตร์ในภาคเหนือ
ประวัติความเป็นมา
สวนพฤกษศาสตร์พระแม่ย่า สุโขทัย ได้รับการจัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2551 โดยเข้าดำเนินการ ณ ริมทุ่งทะเลหลวง ตำบลบ้านกล้วย อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย บนพื้นที่ 276-1-18 ไร่ โดยมีการดำเนินงานมุ่งเน้นรวบรวม ขยายพันธุ์ อนุรักษ์พืชวัฒนธรรมสุโขทัย โดยเฉพาะบัวและกล้วย รวบรวมความรู้ด้านพฤกษศาสตร์และการใช้ประโยชน์พืชจากภูมิปัญญาท้องถิ่น เผยแพร่ความรู้ทางด้านพฤกษศาสตร์
เป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ทางด้านพืชแก่เยาวชนและประชาชน รวมทั้งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจและนันทนาการแก่สาธารณชน
ลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ
สวนพฤกษศาสตร์พระแม่ย่า สุโขทัย ตั้งอยู่ในจังหวัดสุโขทัยในเขตภาคเหนือตอนล่าง เป็นพื้นที่ราบลุ่มโดยตั้งอยู่ ณ ทุ่งทะเลหลวง โดยมีสภาพอากาศร้อน อุณหภูมิค่อนข้างสูงเกือบตลอดปี อุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปี 27.9 องศาเซลเซียส ในฤดูร้อน อากาศร้อนอบอ้าวอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 33.8 องศาเซลเซียส โดยร้อนสุดในเดือนเมษายน
จุดเด่นและพรรณไม้ที่น่าสนใจ รวบรวมและอนุรักษ์พืชวัฒนธรรมสุโขทัย
1. เป็นแหล่งรวบรวมพืชวงศ์กล้วยจำนวน 180 สายพันธุ์
2. เป็นแหล่งรวบรวมพืชวงศ์บัวจำนวน 141 สายพันธุ์
เป็นแหล่งอนุรักษ์พืชนอกถิ่นในเขตภาคเหนือตอนล่าง เพื่อพัฒนาองค์ความรู้
(Knowledge base) ให้เป็นสถานที่เพื่อการเรียนรู้และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างยั่งยืน
1. เป็นแหล่งรวบรวมพืชนอกถิ่นภาคเหนือตอนล่าง
2. พัฒนาองค์ความรู้ดังกล่าวเพื่อการเรียนรู้ของประชาชนทุกระดับ
3.เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ช่วยเสริมแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์และธรรมชาติเพื่อ
เพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยว
4.เป็นโครงการนำร่องที่ใช้สรุปบทเรียนเพื่อไปทำงานในพื้นที่อื่น
วัตถุประสงค์การดำเนินงาน
1. เพื่อเป็นสถานที่รวบรวมพันธุ์พืช และพืชที่พัฒนาด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น
2. จัดแสดงเพื่อการทัศนะศึกษาสำหรับประชาชน นักเรียน และนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ
3. อนุรักษ์พืช .....
4. อนุรักษ์พืชดังกล่าวนอกถิ่นและ เพื่อเก็บรักษาป้องกันการสูญพันธุ์ หากการอนุรักษ์ในถิ่นประสพความล้มเหลว จะได้มีพันธ์พืชที่จะกลับมาสู่ธรรมชาติและฟื้นฟูระบบนิเวศในกรณีที่เป็นพืชในธรรมชาติ หรือกลับสู่แปลงปลูกของเกษตรกรในกรณีที่เป็นพืชพัฒนาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น
5.ส่งเสริมการพัฒนาชุมชนโดยรอบให้มีรายได้เพิ่มขึ้น ทั้งทางตรงและทางอ้อม
6. และเป็นภาพลักษณ์ที่เป็นความภาคภูมิใจของชุมชนท้องถิ่นและภาคเหนือตอนล่าง
การตั้งชื่อ
การตั้งชื่อ “สวนพฤกษศาสตร์พระแม่ย่า สุโขทัย” ก็เพื่อถวายเป็นพระเกียรติพระแม่ย่า หรือนางเสือง พระราชชนนีในพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และพระบรมราชินีในพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ปฐมกษัตริย์แห่งราชอาณาจักรสุโขทัย
เป้าประสงค์
- ประชาชนในพื้นที่ภาคเหนือตอนล่างได้รับเผยแพร่ และถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านอนุรักษ์และใช้ประโยชน์
กลยุทธ
กลยุทธ์ ( ตามแผนกลยุทธ์ประจำปี 2551 – 2554 )
1.พัฒนา ปรับปรุง ดูแลรักษา และจัดการพื้นที่อย่างต่อเนื่อง
2.รวบรวม บำรุง ดูแลรักษา ขยายพันธุ์ไม้ที่เหมาะสม และมีประสิทธิภาพ
องค์การสวนพฤกษศาสตร์ ได้บริการสารสนเทศเพื่อการบริหารองค์กร ซึ่งมีลิงค์ต่างๆที่เกี่ยวกับระบบสารสนเทศภายในองค์กร
Moreองค์การสวนพฤกษศาสตร์ได้บริการเว็บบอร์ดแก่ประชาชน
บุคคลภายนอกองค์กรเพื่อเป็นประโยชน์ด้านบริการถาม-ตอบเกี่ยวกับองค์กร
องค์การสวนพฤกษศาสตร์ ได้บริการด้าน
ศูนย์ข้อมูลข่าวสารอิเล็กทรอนิกค์ของราชการ
เพื่อบริการประชาชน