Arethusa plicata Andrews; Pogonia plicata (Andrews) Lindl.; Cordyla discolor Blume; Roptrostemon discolor (Blume) Blume; Epipactis plicata Roxb.; Pogonia discolor (Blume) Blume; Pogonia biflora Wight; Pogonia dallachyana F.Muell. ex Benth.; Pogonia velutina C.S.P.Parish & Rchb.f.; Pogonia pulchella Hook.f.; Nervilia biflora (Wight) Schltr.; Nervilia dallachyana (F.Muell. ex Benth.) Schltr.; Nervilia apiculata Schltr.; Nervilia discolor (Blume) Schltr.; Nervilia porphyrophylla Schltr.; Nervilia purpurea (Hayata) Schltr.; Nervilia velutina (C.S.P.Parish & Rchb.f.) Schltr.; Pogonia purpurea Hayata; Aplostellis velutina (C.S.P.Parish & Rchb.f.) Ridl.; Nervilia discolor var. purpurea (Hayata) S.S.Ying; Nervilia plicata var. purpurea (Hayata) S.S.Ying

ว่านแผ่นดินเย็น

ORCHIDACEAE

กล้วยไม้ดิน หัวใต้ดินรูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-3 ซม. ใบ จำนวน 1 ใบ สีม่วงเข้ม สีน้ำตาล หรือสีเขียวแกมม่วง แผ่นใบรูปไตแกมรูปไข่กว้าง กว้าง 3-15 ซม. ยาว 3-13 ซม. โคนใบรูปหัวใจ ปลายใบมนกลมถึงแหลม มีขนตามเส้นใบ ช่อดอก ออกที่ปลายยอด จำนวน 2-3 ดอก ดอกบานเต็มที่กว้าง 2.5-3 ซม. สีเขียวอ่อนถึงสีม่วงแกมน้ำตาล กลีบปากสีขาว มีแต้มจุดสีม่วงหรือเหลืองกลางกลีบปาก กลีบเลี้ยงและกลีบดอกรูปใบหอกแกมรีแคบ ปลายกลีบแหลม กลีบปากรูปไข่แกมรูปข้าวหลามตัด ปลายกลีบมนกลมจนถึงปลายตัด

Terrestrial, tubers subglobose, 1 - 3 cm in diameter. Leaves 1, dark purple or brown or purplish-green, broadly ovate-reniform, 3 - 15 cm wide, 3 - 13 cm long, base cordate, apex rounded to acute, pubescent along veins. Inflorescence terminal, shortly racemose, 2- to 3-flowred. Flowers 2.5 - 3 cm across, pale green to brownish-purple, lip white tined with yellow or purple; sepals and petals narrowly elliptic-lanceolate, apex acute; lip rhombic-ovate, apex rounded to truncate.

พบตามป่าดิบเขตร้อน ป่าดิบแล้ง และป่าเบญจพรรณทางภาคเหนือ ภาคตะวันออก และภาคใต้ ที่ระดับความสูง 200-1,000 เมตร จากระดับน้ำทะเล ออกดอกช่วงเดือนมีนาคม - มิถุนายน ออกใบช่องเดือนพฤษภาคม - ตุลาคม. การกระจายพันธุ์: อินเดีย ถึงจีนตอนใต้ ไต้หวัน ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ปาปัวนิวกินี จนถึงทวีปออสเตรเลีย

Tropical evergreen forest, dry evergreen forest, mixed deciduous forest in Northern, Eastern and Peninsular Thailand; 200 - 1,000 m alt. Flowering in March - June, Leaf present in May - October. Distribution: India to South China, Taiwan, Southest Asia, Papua New Guinea to Australia.

-

-

องค์การสวนพฤกษศาสตร์ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2564). กล้วยไม้ไทย เทิดไท้พระบรมราชชนนีพันปีหลวง. บริษัท เชียงใหม่ ดอคคิวเมนทารี ดีไซน์ จำกัด, เชียงใหม่. 320 หน้า.

-