พญาจอมปลวก กระดาดขาว กระโรกใหญ่ จิงโจ้ แสมซอ กระดาดป่า ค้อนฆ้อง มากมก ซิซอ เม็งซอ ราม แส้ม้าทลาย หนวดแมวแดง

CAPPARACEAE

ไม้พุ่มหรือกึ่งเลื้อย สูง 2-6 เมตร ลำต้นสีเทา กิ่งคดไปมา มีหนามยาว 2-4 มม. ตรง หรือโค้งเล็กน้อย ใบ เป็นใบเดี่ยวรูปไข่ ขอบขนาน กว้าง 3-15 ซม. ยาว 9.5-24 ซม. ปลายใบมนหรือแหลม โคนใบสอบมน เนื้อใบค่อนข้างหนา มัน เกลี้ยง ก้านใบยาว 0.7-1 ซม. ดอก มี 6 ดอกออกเรียงอยู่เหนือง่ามใบ ก้านดอกยาว 1-2 ซม. กลีบรองกลีบดอก ลักษณะเว้าเป็นรูปเรือแกมรูปไข่ กว้าง 2.5-5.5 มม. ยาว 5.5-13 มม. ขอบมักมีขน กลีบดอกรูปขอบขนาน หรือรูปหอก กว้าง 3-7 มม. ยาว 10-25 มม. สีขาวหลุดร่วงง่าย มีต่อมน้ำหวานสีเหลือง แดงเข้ม น้ำตาล หรือม่วงเข้ม ที่โคนก้านดอก เกสรผู้มี 20-35 อัน ก้านยาว รังไข่รูปไข่ เกลี้ยง ผล สด กลม หรือรี มี 4 ร่องตามยาว กว้าง 3-6.5 ซม. สีเหลืองหรือแดง หรือดำเป็นมัน

ชอบขึ้นในดินแห้ง ดินปูนป่าละเมาะ ทุ่งหญ้า ในที่ต่ำกว่า 500 เมตร ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม

ราก ขับลมภายใน แก้ไข้ โรคกระเพาะ ช่วยให้มดลูกเข้าอู่และเป็นยาบำรุงหลังคลอดบุตร แก้ไอเนื่องจากหลอดลมอักเสบ ทั้งต้น แก้ฟกช้ำ ขับน้ำเหลืองเสีย ใบ เข้ายาอาบ แก้โรคผิวหนัง

หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 1

-

รากใช้แก้ไข้ โรคกระเพาะ ขับลม ปัสสาว รักษามะเร็ง