ตาลปัตรฤาษี ปรงเหลี่ยม ผักกูดบก โกโล่โคดึ ตาซูจือดึ

CYCADACEAE

ไม้ต้นหรือพุ่ม เนื้อแข็ง สูงได้ถึง 3 เมตร ลำต้นมีลักษณะคล้ายเป็นข้อสั้นๆ สีเทาดำ รูปตรงทรงกระบอกโคนป่องเล็กน้อย ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก สีเขียวเป็นมัน ยาว 60-90 ซม. ออกเรียงเวียนแน่นที่ปลายยอด ใบย่อยยาวแคบ มีจำนวนประมาณ 50-70 คู่ กว้าง 6 มม. ยาว 7.5-20 ซม. ปลายใบแข็งเป็นหนาม เส้นกลางใบนูนเห็นชัดทั้งสองด้าน ก้านใบยาวประมาณ 30 ซม. มีหนามที่สัน ดอกแยกเพศ ดอกเพศผู้ออกเป็นช่อแน่น รูปโคมยาวแกมขอบขนาน ยาวประมาณ 30 ซม. กาบดอกเป็นแผ่นแข็ง รูปขอบขนาน ยาวประมาณ 17 ซม. ด้านนอกเป็นรูปสามเหลี่ยม มีรยางค์แหลมที่ปลายตั้งขึ้น ดอกเพศเมียแผ่เป็นแผ่นคล้ายกาบ ขอบจักลึกคล้ายหนาม ยาว 10-10.5 ซม. ขนาดผ่าศูนย์กลาง 2-2.5 ซม. มีขนสีน้ำตาลอมเหลืองปกคลุมแน่น ตอนล่างมีไข่อ่อนติดอยู่ 1 คู่ ข้างละหนึ่งใบ เมล็ดรูปไข่แกมขอบขนาน สีน้ำตาล ผิวเกลี้ยง ยาวประมาณ 4 ซม.

พบขึ้นในประเทศพม่า ไทย ลาว เวียดนาม และจีนตอนใต้ ในประเทศไทยขึ้นในป่าเบญจพรรณแล้งและป่าเต็งรังทั่วไป ที่ความสูง 20-1,000 เมตร จากระดับน้ำทะเล

นิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป เมล็ดมีแป้งที่ใช้รับประทานได้ รากมีปมเป็นกิ่งแผ่ฝอยที่ช่วยจับไนโตรเจนในดินได้ดี

หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 2

-